Το θέμα του επαγγελματικού προσανατολισμού αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα ερασιτεχνικά και αποσπασματικά. Στο σχολείο ασφαλώς δεν υπάρχουν αποτελεσματικές δομές που θα καθοδηγήσουν αποτελεσματικά τους μαθητές, ενώ και στη συνέχεια ο κάθε ένας τραβάει το δρόμο του σχεδόν στα τυφλά. Αν τύχει κάποιος να έχει συγγενείς και γνωστούς σε κάποιους επαγγελματικούς και επιστημονικούς κλάδους ίσως έχει και κάποια καθοδήγηση αλλιώς τα πράγματα είναι σχεδόν στην τύχη.
Το αποτέλεσμα ασφαλώς είναι ότι οι μαθητές προσγειώνονται σε τομείς που ανακαλύπτουν ότι δεν ήταν αυτό που πίστευαν ενώ παράλληλα δεν έχουν δυνατότητες ελιγμών. Τις περισσότερες φορές αυτό οδηγεί σε ματαιωμένες προσδοκίες, εργασιακή στασιμότητα ή ανεργία, και στην καλύτερη περίπτωση σε εργασίες οι οποίες δεν ενδιαφέρουν αυτούς που τις κάνουν.
Τα κρίσιμα σημεία είναι δύο: α) Η αναζήτηση ταλέντων από τα μαθητικά χρόνια. Αναζήτηση που δεν σταματάει ποτέ, συνεχίζεται σε όλη την διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, β) Εκπαιδευτικές δομές με σαφή προσανατολισμό στην αγορά εργασίας ή στην απόκτηση συγκεκριμένων δεξιοτήτων που είναι αναγκαίες στην αγορά εργασίας.
Όλοι ξέρουμε ότι συχνά αν κάποιος έχει μια κλίση από τα χρόνια του σχολείου θα την ακολουθήσει, τις περισσότερες φορές όμως καμία κλίση και κανένα ταλέντο δεν ανακαλύπτεται. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι μαθητές δεν έχουν ιδιαίτερες κλίσεις και ταλέντα, μάλλον σημαίνει ότι αυτά ποτέ δεν ανακαλύπτονται γιατί δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές.
Αυτό οφείλεται στην μονοδιάστατη βάση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Το παρακάτω βίντεο είναι αποκαλυπτικό:
Το δεύτερο που αφορά τις εκπαιδευτικές δομές πρέπει να παρατηρήσουμε την δυσκολία ενός εργαζομένου να αλλάξει καριέρα, να επανεκπαιδευτεί ή να σπουδάσει κάτι άλλο. Συχνά όταν οι άνθρωποι στα 30τους ή στα 40τους διαπιστώνουν ότι βρίσκονται σίγουρα σε έναν κλάδο που δεν τους αρέσει ή ανακαλύπτουν μια κλίση τους, δεν έχουν την δυνατότητα να εγκαταλείψουν την ζωή τους και την οικογένειά τους για να αλλάξουν κλάδο/επάγγελμα ή να επανεκπαιδευτούν σε ένα άλλο αντικείμενο.
Σε αυτό το σημείο στην Ελλάδα υπάρχει το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) το οποίο θα έπρεπε να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα του υπουργείου παιδείας. Το ΕΑΠ δίνει την δυνατότητα σε ανθρώπους να κυνηγήσουν τις ευκαιρίες που δεν είχαν ως νέοι ή να επανεκπαιδευτούν σε έναν άλλο τομέα και σε άλλα αντικείμενα. Οι σπουδές είναι αξιοπρεπείς και κάποιος που θέλει να μάθει μπορεί να μάθει.
Τέτοιες ευέλικτες μορφές εκπαίδευσης είναι αυτές που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα σε αντίθεση με το εξωτερικό. Για παράδειγμα στην Τουρκία το Ανοικτό τους Πανεπιστήμιο είναι το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας. Παρομοίως, στο Ηνωμένο Βασίλειο το Open University προσφέρει μια τεράστια ποικιλία σπουδών με ευέλικτους τρόπους, προσφέρει όμως και απλή επιμόρφωση. Κάποιος μπορεί να μην θέλει να αφιερώσει τόσο χρόνο όσο χρειάζεται ένα πτυχίο αλλά απλά να χρειάζεται να δει και να μάθει κάποια πράγματα, να δοκιμάσει αν του ταιριάζουν ή να συμπληρώσει τις γνώσεις του.
Στον τομέα αυτό η χώρα μας είναι πολύ πίσω ακόμη. Εκτός από το ΕΑΠ, υπάρχουν και λίγες ακόμη σχολές/κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης Πανεπιστημίων όπως του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημίου Πειραιά, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο κτλ που προσφέρουν αξιόλογα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και εξειδίκευσης. ακόμη και εξ αποστάσεων. Βασικό χαρακτηριστικό όμως όλων αυτών είναι η μικρή ευελιξία, η μεγάλη διάρκεια και το μεγάλο κόστος.
Στο εξωτερικό είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον να επιλέξει μόνο ένα μάθημα ακόμη και από απόσταση, να παρακολουθήσει ένα σεμινάριο ή και μια διάλεξη ακόμη και δωρεάν.
Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η επαγγελματική αποκατάσταση εφόσον συμβάλλει στην γενική ισορροπία και κοινωνική ζωή του ανθρώπου καθοριστικά, θα έπρεπε να είναι πιο ψηλά στις προτεραιότητες και της κεντρικής εκπαιδευτικής πολιτικής αλλά και της ατομικής αναζήτησης.
Η επιλογές που κάνει σήμερα ένας απόφοιτος λυκείου, παρόλο που είναι πολύ σημαντικές, δεν είναι τόσο καθοριστικές όσο ήταν πριν 15 και 20 χρόνια που δεν υπήρχαν ευέλικτες μορφές εκπαίδευσης.
Ίσως το πιο βασικό και από τις σπουδές ακόμη θεωρώ ότι είναι η άριστη εκμάθηση της Αγγλικής γλώσσας, ώστε να μπορεί ο μαθητής/σπουδαστής/φοιτητής/μελλοντικός εργαζόμενος να εκμεταλλευτεί τις ευέλικτες εκπαιδευτικές δομές που υπάρχουν παγκοσμίως και να μην μείνει προσκολλημένος στις ανεπαρκείς ακόμη ελληνικές διαδικασίες.
Ακόμη, να μπορέσει να αντιληφθεί εγκαίρως την μεταβλητότητα των εργασιακών συνθηκών ώστε να είναι συνειδητοποιημένος ότι θα πρέπει να αναζητάει εκπαιδευτικές διεξόδους και λύσεις σε όλη την διάρκεια της ζωής του.
Το καλό με αυτή την συνεχή αναζήτηση είναι ότι διευρύνοντας κάποιος τις γνώσεις του και τα αντικείμενα ενασχόλησής του μπορεί ευκολότερα να καταλήξει τελικά σε κάτι που του ταιριάζει περισσότερο και το οποίο εξασκεί με περισσότερη ευχαρίστηση και αποτελεσματικότητα. Σε αντίθεση με το μοντέλο του ενός γνωστικού αντικειμένου/ μιας εργασία/ ενός εργοδότη για όλη μας την ζωή μας, που ενώ φαίνεται πιο εύκολο, συχνά οδηγούσε σε εργασιακούς εγκλωβισμούς σε μη επιθυμητά αντικείμενα εργασίας χωρίς έως πρόσφατα εμφανείς διεξόδους διαφυγής.
Τα κρίσιμα σημεία είναι δύο: α) Η αναζήτηση ταλέντων από τα μαθητικά χρόνια. Αναζήτηση που δεν σταματάει ποτέ, συνεχίζεται σε όλη την διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, β) Εκπαιδευτικές δομές με σαφή προσανατολισμό στην αγορά εργασίας ή στην απόκτηση συγκεκριμένων δεξιοτήτων που είναι αναγκαίες στην αγορά εργασίας.
Όλοι ξέρουμε ότι συχνά αν κάποιος έχει μια κλίση από τα χρόνια του σχολείου θα την ακολουθήσει, τις περισσότερες φορές όμως καμία κλίση και κανένα ταλέντο δεν ανακαλύπτεται. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι μαθητές δεν έχουν ιδιαίτερες κλίσεις και ταλέντα, μάλλον σημαίνει ότι αυτά ποτέ δεν ανακαλύπτονται γιατί δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές.
Αυτό οφείλεται στην μονοδιάστατη βάση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Το παρακάτω βίντεο είναι αποκαλυπτικό:
Το δεύτερο που αφορά τις εκπαιδευτικές δομές πρέπει να παρατηρήσουμε την δυσκολία ενός εργαζομένου να αλλάξει καριέρα, να επανεκπαιδευτεί ή να σπουδάσει κάτι άλλο. Συχνά όταν οι άνθρωποι στα 30τους ή στα 40τους διαπιστώνουν ότι βρίσκονται σίγουρα σε έναν κλάδο που δεν τους αρέσει ή ανακαλύπτουν μια κλίση τους, δεν έχουν την δυνατότητα να εγκαταλείψουν την ζωή τους και την οικογένειά τους για να αλλάξουν κλάδο/επάγγελμα ή να επανεκπαιδευτούν σε ένα άλλο αντικείμενο.
Σε αυτό το σημείο στην Ελλάδα υπάρχει το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) το οποίο θα έπρεπε να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα του υπουργείου παιδείας. Το ΕΑΠ δίνει την δυνατότητα σε ανθρώπους να κυνηγήσουν τις ευκαιρίες που δεν είχαν ως νέοι ή να επανεκπαιδευτούν σε έναν άλλο τομέα και σε άλλα αντικείμενα. Οι σπουδές είναι αξιοπρεπείς και κάποιος που θέλει να μάθει μπορεί να μάθει.
Τέτοιες ευέλικτες μορφές εκπαίδευσης είναι αυτές που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα σε αντίθεση με το εξωτερικό. Για παράδειγμα στην Τουρκία το Ανοικτό τους Πανεπιστήμιο είναι το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας. Παρομοίως, στο Ηνωμένο Βασίλειο το Open University προσφέρει μια τεράστια ποικιλία σπουδών με ευέλικτους τρόπους, προσφέρει όμως και απλή επιμόρφωση. Κάποιος μπορεί να μην θέλει να αφιερώσει τόσο χρόνο όσο χρειάζεται ένα πτυχίο αλλά απλά να χρειάζεται να δει και να μάθει κάποια πράγματα, να δοκιμάσει αν του ταιριάζουν ή να συμπληρώσει τις γνώσεις του.
Στον τομέα αυτό η χώρα μας είναι πολύ πίσω ακόμη. Εκτός από το ΕΑΠ, υπάρχουν και λίγες ακόμη σχολές/κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης Πανεπιστημίων όπως του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημίου Πειραιά, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο κτλ που προσφέρουν αξιόλογα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και εξειδίκευσης. ακόμη και εξ αποστάσεων. Βασικό χαρακτηριστικό όμως όλων αυτών είναι η μικρή ευελιξία, η μεγάλη διάρκεια και το μεγάλο κόστος.
Στο εξωτερικό είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον να επιλέξει μόνο ένα μάθημα ακόμη και από απόσταση, να παρακολουθήσει ένα σεμινάριο ή και μια διάλεξη ακόμη και δωρεάν.
Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η επαγγελματική αποκατάσταση εφόσον συμβάλλει στην γενική ισορροπία και κοινωνική ζωή του ανθρώπου καθοριστικά, θα έπρεπε να είναι πιο ψηλά στις προτεραιότητες και της κεντρικής εκπαιδευτικής πολιτικής αλλά και της ατομικής αναζήτησης.
Η επιλογές που κάνει σήμερα ένας απόφοιτος λυκείου, παρόλο που είναι πολύ σημαντικές, δεν είναι τόσο καθοριστικές όσο ήταν πριν 15 και 20 χρόνια που δεν υπήρχαν ευέλικτες μορφές εκπαίδευσης.
Ίσως το πιο βασικό και από τις σπουδές ακόμη θεωρώ ότι είναι η άριστη εκμάθηση της Αγγλικής γλώσσας, ώστε να μπορεί ο μαθητής/σπουδαστής/φοιτητής/μελλοντικός εργαζόμενος να εκμεταλλευτεί τις ευέλικτες εκπαιδευτικές δομές που υπάρχουν παγκοσμίως και να μην μείνει προσκολλημένος στις ανεπαρκείς ακόμη ελληνικές διαδικασίες.
Ακόμη, να μπορέσει να αντιληφθεί εγκαίρως την μεταβλητότητα των εργασιακών συνθηκών ώστε να είναι συνειδητοποιημένος ότι θα πρέπει να αναζητάει εκπαιδευτικές διεξόδους και λύσεις σε όλη την διάρκεια της ζωής του.
Το καλό με αυτή την συνεχή αναζήτηση είναι ότι διευρύνοντας κάποιος τις γνώσεις του και τα αντικείμενα ενασχόλησής του μπορεί ευκολότερα να καταλήξει τελικά σε κάτι που του ταιριάζει περισσότερο και το οποίο εξασκεί με περισσότερη ευχαρίστηση και αποτελεσματικότητα. Σε αντίθεση με το μοντέλο του ενός γνωστικού αντικειμένου/ μιας εργασία/ ενός εργοδότη για όλη μας την ζωή μας, που ενώ φαίνεται πιο εύκολο, συχνά οδηγούσε σε εργασιακούς εγκλωβισμούς σε μη επιθυμητά αντικείμενα εργασίας χωρίς έως πρόσφατα εμφανείς διεξόδους διαφυγής.
RSS Feed
